Cross Marketing \ Çarpaz Marketinq – Brendlərin qarşılıqlı qazanc strategiyası .

İstənilən biznesin əsas məqsədlərindən biri satışları artırmaq və qazanc əldə etməkdir.

Lakin biznesin bu məqsədə nail ola bilməsinin yeganə yolu məhsul və ya xidmətlərini lazımi auditoriyaya çatdırmaqdır.

Effektiv satışları artırmaq üçün düzgün strategiyaları həyata keçirməlisiniz. Düzgün həyata keçirilən satış strategiyası, brendiniz haqqında məlumat əldə edəcək və satışlarınızı artıracaq potensial müştərilərin sayını artıracaq. Bu yazıda biz çarpaz marketinqi (Cross marketing) nəzərdən keçirəcəyik. Bu strategiya brendinizin daha geniş və potensiallı auditoriyaya çatmağına kömək edəcək.

Çarpaz marketinqi (Cross marketing) nədir? 2 və daha artıq şirkətin qarşılıqlı əməkdaşlıqları ilə bir-birini tamamlayan xidmətlərin və ya məhsulların birgə inkişaf etdirilməsini təmin edən marketinq strategiyasıdır. Bu addım biznesinizin şaxələnməsinə və eyni zamanda müştərilərinizə yeni məhsul və ya xidmət təklif etmək imkanı yaratmağına kömək olur. Burada məhsullar və ya xidmətlər bir çox hallarda eyni qrupdan olmurlar. Misal olaraq burada fərqli şirkətlər, fərqli xidmətlər və fərqli məhsullar olur.

Məsələn, ”Louis Vuitton” ilə “BMW” şirkəti BMW i8 modelini təqdim etmək üçün əməkdaşlıq etdilər. Louis Vuitton yeni avtomobil üçün xüsusi olaraq 4 hissədən ibarət çanta və çamadanlar dəsti hazırladı. Hər 2 brend oxşar seqmentə aid olduğuna görə bu əməkdaşlığın yaxşı nəticələr göstərəcəyi proqnozu verilirdi. Çünki, BMW avtomobillərini sevən insanlar çox güman ki, Louis Vuitton çantalarına da sahib olmaq istəyəcəklər. Əməkdaşlıq nəticəsində hər 2 brend yeni auditoriyaya çatdı və onların tanınmasını artırdı.

Çarpaz marketinqin necə işlədiyini tam başa düşmək üçün çarpaz marketinq kampaniyasına başladıqda brendlərin atacağı addımların icmalı:

• Biznes məqsədlərinizi təyin edin

• Hədəf auditoriyanızı təhlil edin

• Potensial tərəfdaşlar axtarın

• Tərəfdaşlıq müqaviləsi yaradın

Biznes məqsədlərinizi təyin edin

Hər hansı əməkdaşlığa başlamazdan əvvəl çarpaz marketinq kampaniyası ilə nail olmaq istədiyiniz əsas məqsədi müəyyənləşdirməlisiniz. Bu əməkdaşlığın sizin üçün faydalı olub olmadığını effektiv şəkildə ölçməyə imkan verəcək. Düzgün hədəflər təyin etmək üçün biznesinizdə olan əsas ehtiyacları, brend məlumatlılığının (brand awareness) artırılmasından tutmuş məhsul satışlarının artırılmasına qədər olan məlumatları təhlil edin və başqa bir brend ilə tərəfdaşlıq bu ehtiyacları həll etməyə necə kömək edə biləcəyini müəyyənləşdirin.

Məqsədləriniz olduqda, hansı markaların marketinq tərəfdaşlığı üçün ən uyğun olacağını müəyyən edə biləcəksiniz.  Məsələn, Restoranın ayıq sürücü şirkəti ilə əməkdaşlığı, Marketin hər hansısa restoranla reklam əməkdaşlığı, Tikinti şirkətində Dizayn xidmətləri ilə Tikinti məhsullarının satışını həyata keçirən brendlərlə əməkdaşlıq və s. Nümunə göstərmək olar.

Hədəf auditoriyanızı təhlil edin

Hədəf auditoriyanız məhsul və ya xidmətinizi satmaq istədiyiniz bazar hissəsidir. Hədəf auditoriyanızı təhlil etməyin məqsədi təklif etdiyiniz məhsul və ya xidmətlə çox maraqlanacaq alıcı demoqrafik göstəricilərini müəyyən etməyə kömək etməkdir.

Hədəf auditoriyanız haqqında nə qədər çox məlumat əldə etsəniz, marketinq resurslarınızı bir o qədər yaxşı bölüşdürəcəksiniz. Digər markalarla əməkdaşlıq edərkən də faydalıdır. Hədəf auditoriyası təhlili brendiniz üçün yeni auditoriyalar kəşf etməyə kömək edir. Məsələn, 2018 -ci ildə britaniyalı qadın pivə içənlər arasında aparılan sorğu, kişilərə yönəlmiş reklamların 18-24 yaşlı qadınların 48%-nin pivə almasını dayandırdığını göstərdi. Qadın auditoriyasına göz yuman pivə markaları onların potensial gəlirlərini itirməsinə səbəb olacaqdı. Beləliklə, əgər siz auditoriyanızı təhlil etmiş və onların əhəmiyyətli bir hissəsinin qadın olduğunu aşkar etmiş bir markasınızsa, qadın auditoriyaya xidmət edən bir marka ilə əməkdaşlıq edə bilərsiniz. Auditoriyanızı təhlil etməyin bir neçə effektiv yolları var. Misal olaraq, Sorğular keçirə, Fokus qruplarından istifadə edə və mövcud resurslar üzərindən məlumat toplaya bilərsiniz.

Potensial tərəfdaşlar axtarın

Potensial tərəfdaşları araşdırarkən oxşar, lakin eyni olmayan auditoriyaya malik brendləri axtarın. Sənayenizdən kənarda tərəfdaşlar yaratmaqla da yaxşı təcrübə qazanmaq mümkündür. Bu, daha yeni auditoriyalara əhatə dairənizi genişləndirməyə imkan verir. Əsas odur ki, siz və tərəfdaşınızın məhsul və ya xidmətləri bir-birinizi tamamlamalıdır.

Potensial tərəfdaşlar tapmağın ən asan yolu müştərilərinizdən istifadə etdikləri digər məhsul və xidmətlər barədə soruşmaqdır. Siz həmçinin onlardan sizin bu brendlərdən hər hansı biri ilə əməkdaşlıq etmək istəyib-istəmədiklərini soruşa bilərsiniz. Seminarlar, Sərgilər və layihələr həm də əməkdaşlıq edə biləcəyiniz brendləri tapmaq üçün əla yerdir.

Tərəfdaşlıq müqaviləsi yaradın

Çarpaz marketinq kampaniyası aparmaq üçün bir marka tapdıqdan sonra növbəti addım tərəfdaşlıq müqaviləsi hazırlamaqdır. Müqavilə sənədində kampaniyanın vaxt çərçivəsi, hər iki tərəfdən gözləntilər və uğuru ölçmək üçün istifadə edəcəyiniz ölçülər olmalıdır. Əgər hüquqlar və vəsaitlər kimi şeylər iştirak edirsə, tərəfdaşlıq müqaviləsini tərtib etmək üçün hüquq mütəxəssisinin köməyinə müraciət etməyiniz yaxşı olar.

İndisə gəlin Çarpaz marketing/ Cross marketing nümunələrinə nəzər yetirək.

1) Uber və Spotify

Spotify musiqisini taksi gəzintilərində əlçatan etmək üçün Uber taksi şirkəti ilə əməkdaşlıq etdilər. Uber Spotify-ı öz sisteminə inteqrasiya etdi ki, sürücülər səyahət zamanı dinlədikləri musiqiyə nəzarət edə bilsinlər. Beləliklə, sürücü Uberdə müştərinin gəlməsini gözləyərkən onlardan səyahət başlayanda dinləyə biləcəkləri musiqi siyahısı yaratmağı təklif edirdilər. Tərəfdaşlıq Spotify-a Uber-in auditoriyasına giriş imkanı verdi və gözləmə təcrübəsini Uber müştəriləri üçün daha xoş hala gətirdi.

2) Niantic və Starbucks

Niantic-dən “Pokémon Go” genişlənmiş reallıq oyunu böyük hit olduqdan sonra Starbucks oyun şirkəti ilə əməkdaşlıq etdi. Starbucks Pokémon temalı içki buraxdı və bütün Starbucks yerləri oyunda göründü. Beləliklə, oyunçular Pokemonları kəşf etmək, digər Pokémon komandaları ilə döyüşlərə qoşulmaq və həmçinin yolda Starbucks içkilərini götürmək üçün yaxınlıqdakı Starbucks-a baş çəkə bilərlər. Bu əməkdaşlıq Starbucks-a oyunun populyarlığını geri çəkməyə və daha çox satış əldə etməyə imkan verdi. Bu, həmçinin Nianticə Pokémon oyun oyunçularına daha xoş təcrübə təklif etməyə imkan verdi.

3) Coca-Cola və Mobil şəbəkələr

Siz 2lt həcmində olan “Coca-cola” alırsınız, açılan qapağın altından uduş şifrəsi çıxır və siz həmin şifrəni nəzərdə tutulan operatora sms halında yollayırsınız və cavab olaraq nəzərdə tutulan kampaniyaya uyğun olan aksiyadan 10 dəqiqəlik danışıq, ya 100 pulsuz sms, ya 30 mb internet trafiki udursunuz. Baxın bu iki şirkətin birgə fəaliyyəti ilə keçirilən aksiyaya qoşulmaqla özünüz çarpaz marketinqin iştirakçısına çevrilirsiniz. Bundan başqa siz hər iki şirkətə də qazanc vermiş olursunuz.

4) Avtosalonlar və Kasko sığorta şirkətləri

Avtosalonlardan avtomobil alındığı zaman, 3 illik kasko sığorta paketinin hədiyyə kimi əldə edilməsi də çarpaz marketinqdir. Burada da hər iki tərəf qazanc əldə etmiş olur.